ITIKAD - Wierzenie muzułmanina
Wierzenie muzułmanina jest takie: każde dobro i zło jest od Allaha. Każdy czyn dokonuje Allahu teala. Z tego względu, że każdy czyn pochodzi od Allaha, jako muzułmanin powinno się okazać zgodę, ponieważ każda sprawa zachodząca u wierzącego jest na jego korzyść. W każdym stanie jest pożytek. Bez względu na to, jak trudny jest stan, ten, u kogo ten stan zachodzi powinien okazać zadowolenie.
Plemię Musa alejhisselama zwróciło się do niego, żeby dowiedział się od Allahu teala, z jakiego czynu jest On zadowolony, żeby takie czyny robić. Przyszło objawienie. Allahu teala raczył:
„Jeśli okażecie zadowolenie z przeznaczenia, to ja będę z was zadowolony. Moje zadowolenie jest związane z waszym zadowoleniem. Jeśli będziecie ze Mnie zadowoleni, to Ja będę z was zadowolony.”
Hadis szerif głoszą:
„Allahu teala raczy, że jest zadowolony z tych, co są zadowoleni z przeznaczenia. Z niezadowolonego jestem niezadowolony i obdarzę go mękami.”
„Niezadowolony z przeznaczenia, nie podobającemu się i nie będący cierpliwy na zesłane przeze mnie nieszczęścia, niech szuka sobie innego ode mnie Pana! Niech nie znajduje się na ziemi jako mój sługa.” (Taberani)
Z tego względu, że nie ma innego Pana, nie pozostaje nam nic innego, jak tylko być zadowolonym z każdego czynu Allahu teala.
Piękną cierpliwością jest bycie zgodnym na nieszczęście, nie mówienie o tym nikomu i nie skarżenie się. W ten sposób zachowujący się zyska na ziemi i w życiu pozagrobowym ocalenie.
„Opowiadający o swoich kłopotach nie należy do cierpliwych.” (I.Mawerdi)
ITIKAD - Zasady dróg Sufi
- Ubóstwo: w każdym czynie, zawsze powinno się wiedzieć, że potrzebuje się Allahu teala. Nikt nic nie stworzy. Jednak może stać się przyczyną stworzenia przez Allahu teala. Allahu teala wszystko stworzył.
- Asceza i pobożność (zuhd i takwa) w każdym czynie powinna być zgodna z Islamem. Należy pracować całkowicie zgodnie ze wszystkimi nakazami religii, powinno się spełniać dobre uczynki i wolny czas spędzać na czczeniu Allahu teala. Obecnie słowo „sufi” używane jest odnośnie tych, co są bardzo przywiązani do religii.
- Zaduma (tefekkür), milczenie (sükut) i wspominanie, cytowanie (zikr) to znaczy zawsze powinno się myśleć o istnieniu Allahu teala i Jego darach, nie powinno się mówić bez potrzeby, z nikim się nie spierać, mówić tak mało, jak to jest tylko możliwe i zawsze wspominać imię Allahu teala.
- Stan i stanowisko to znaczy powinno się światłem, które dociera do serca, zrozumieć swój stopień oczyszczenia ducha i znać swoją granicę (zakres).
Według uczonych sufizmu prawdziwą egzystencją jest tylko Allahu teala. Allahu teala jest absolutną egzystencją, absolutnym dobrem, absolutnym pięknem. Będąc ukrytym skarbem chciał samego siebie pokazać. Stworzenie świata i wszystkiego, co żyje na ziemi, jest tego powodem. Allahu teala nie znajduje się w żadnym człowieku. Żaden człowiek nie stanie się bogiem. Allahu teala stworzył atrybuty człowieka podobne do wyglądu Jego atrybutów. Jednak to podobieństwo jest tak małe, że jeśli Jego atrybuty przyjmiemy za morze, to atrybuty człowieka będą tylko jego pianą. Celem sufizmu było zetknięcie człowieka z „boskimi sprawnościami,” to znaczy poznanie atrybutów Allahu teala. Jego samego poznanie nie jest możliwe. Nasz Prorok (sallallahu alejhi we sellem) powiedział: „Nie myślcie o osobie Allahu teala. Myślcie o Jego darach!” to znaczy nie powinno się myśleć o tym, jak On sam wygląda, lecz o Jego właściwościach i darach, którymi ludzi darzy. Pewnego dnia powiedział też: „Wszystko to, co przyjdzie na myśl wtedy, kiedy myśli się o Allahu teala, nie jest Allahem.” Możliwości rozumu człowieka są ograniczone i dlatego też nie zrozumie on tego, co jest poza jego granicami. Jeśli zacznie się nad tym zastanawiać, to się pomyli. Nie dotrze do prawdy. Rozum człowieka nie jest w stanie pojąć subtelności i mądrości wiedzy religijnej i dlatego też ci, którzy pomieszali wiedzę religijną z filozofią, odsunęli się od prawidłowej drogi wskazanej przez religię islamską.
Stali się zwolennikami spaczonych grup (heretykami) lub niewierzącymi. Zwolennicy tych grup nie należą do niewierzących, są oni muzułmanami odchodzącymi z prawidłowej drogi, należącymi do jednej z 72 spaczonych grup. Te ofiary filozofii są muzułmanami, ponieważ zrozumiane przez nich błędnie wierzenia ze Świętego Koranu nie są powodem bluźnierstwa. Należy powiedzieć, że: nie ma czegoś takiego, jak islamska filozofia. Istnieją jednak tacy, którzy później filozofię wmieszali do Islamu. Wg uczonych sunna (rahime humullahu teala) pomiarem wiedzy islamskiej nie jest rozum ludzki, lecz jedynie wersety ze Świętego Koranu i święte hadisy, których znaczenie jest oczywiste (muhkem). Zasadą, sufizmu jest poznanie samego siebie przez człowieka, swojej niemocy. Sufizm oparty jest na zasadzie miłowania tylko Allaha, wielkiej miłości wobec Niego. To można uzyskać tylko poprzez naśladowanie Proroka Muhammeda (sallallahu alejhi we sellem).